Logo? No logo?

Even druk geweest, hier. Alles stilgelegd. Twee "tussendoor-klusjes" gedaan. SSHHT!! M'n Rhonda-blog!Waar was ik, blogvriend? Oja, ik ging es iets meer naar de practijk nu eindelijk. Genoeg gezeurd.
Striptekenaar 2.0 moest dus ophouden zichzelf te definiëren als een soort teken"bedrijf". Als productiefactor. Als een soort strip-producerende entiteit. Met doelgroepen, met strategietjes enzo. Weg met dat soort denken.

Naomi Klein's "No Logo" erbij gepakt. Weg met die merkgerichte consumptiecultuur door grote bedrijven die alleen maar proberen een merk te verkopen. Ambachtelijkheid. Gemeenschapszin! Die kant op, dan, Hans? Ook met strip? Ik voel me nu meteen wel een soort ouwe hippie. Wereldvreemd. Heerlijk! "Maak kaas, geen oorlog".

Maar goed, een logo is natuurlijk niet per definitie iets verderfelijks, Naomi. Ik verwacht immers van niemand dat ze hun identiteit gaan ophangen aan het logo van mijn strip! Als levende reclamezuil, ofzo. Een herkenningsicoon, kan ook een mooi begin zijn van een eerste practijkstap voor een stripproject. Herkenning kan ik wel gebruiken, straks. Iets "sixties-achtig", maar nog niet te flowerpowerig. Niet te jolig ook. Hmm. Zoiets als onderstaande?

Naar de praktijk . . .

Heerlijk toch, dat theoretiseren. Ik ben er veel te dol op, blogvriend. Vanuit de studeerkamer vrijblijvend een beetje filosoferen over strip. Ik zou het liefst op deze blog, samen met jou, nog máándenlang academische bouwsels blijven construeren. Strip 2.1! Strip 3.0! Strip 10.0 ! Eindeloos doorouwehoeren. Erg Nederlands misschien? Of Frans? Die kunnen er ook wat van, die Fransen! Geweldig, in iedere geval.

Maar aan de andere kant. Wil ik toch ook weer niet, hoor. Strip is geen theoretisch medium. Uiteindelijk wil ik naar de praktijk. Daar is deze blog voor. Met een concrete strip op een concrete manier naar de lezer. Maar goed, nog even verder. Ik wil nu gaan toewerken naar een soort concreet uitgave-"model" voor m'n werk. Hoe, op welke manier, kan ik voorafgaande "inzichten" nou vertalen naar iets practisch? Naar lezers? Naar inkomen? Hoe zou dat eruit zien, Hans? Wat zijn de stappen?

Droom

In 1919 richtten vier Hollywood grootheden de United Artists Corporation (UA) op. Het Hollywood studiosysteem begon in toenemende mate rigide te worden en producenten en distributeurs kregen steeds meer greep op salarissen en creatieve beslissingen. Charlie Chaplin, Mary Pickford, Douglas Fairbanks en D.W. Griffith begrepen dat ze hun eigen werk en toekomst beter zouden kunnen gaan controleren, als ze de zaken op alle niveau's in eigen hand zouden nemen. UA maakt vandaag de dag voornamelijk arthouse-achtige films.

Blogvriend. Laat ik nou es hier, voor onze vaderlandse strip "industrie", hardop zo'n soort kant op dromen. Wat zou uw tekenaar voor zich zien, als ie alle overbekende strip-gesomber en voorafgaande posts op deze blog een beetje zou uitpluizen en samenkneden tot het begin van een soort eerste, rauwe toekomstvisie? Een  eerste "bleu sky" momentje. (Ja toch, Otto?) Droooooooooooomt u even met me mee . . .

1. Betrokkenheid
Stripmaker 2.0 gaat, anders dan z'n meer "industriele" voorganger, meer lijken op de klassieke ambachtsman, de locale voedselproducent. Met behulp van het internet treedt de stripmaker in contact met z'n publiek. Probeert z'n lezers bij z'n werk te betrekken. Maar dan ook echt en oprecht. Hier is werkelijk vanalles te bedenken. Er mag gediscussieerd worden over het werk, er komen open atelierdagen, er komen workshops. Verzin het maar. De ambachtelijkheid van strip mag gevierd worden. Er onstaat echt een soort community rondom de stripmaker. Je begint, als lezer, die stripmaker een beetje te kennen, te begrijpen. Mee te denken? Het wordt allemaal veel persoonlijker. Internet speelt hier een grote rol.

2. Eigen beheer uitgaven
Bij voldoende fans, enthousiasme en draagvlak  organiseert stripmaker 2.0 vervolgens zélf de uitgave van z'n werk. Ook hier speelt internet een grote rol. Voorintekening en verkoop kan immers via het net. Dat uitgeven kan he-le-maal zelfstandig, maar waarom niet met behulp van een soort flex-uitgeef bedrijfjes? (bestaan die al niet?) De Stripmaker huurt voor elke specifieke uitgeef/distributieklus (niet zijn specialiteit), tegen een afgesproken bedrag, een apart bedrijfje in. Niet dus, op de klassieke manier, door meteen 90% van z'n royalties af te staan. (Gek genoeg, denk ik, als eind "product" nog steeds aan papieren uitgaves. Maar goed.)

3. Samenwerking
Okee, hier gaat het even om. Stripmakers gaan dus heel erg samenwerken. Echt als United Artists. Gemeenschappelijke uitgeeflabels? Virtual studios? Zoeksystemen. Op dit nivo onstaat er ook veel meer "community". Tips en truuks uitwisselen. Als iedereen z'n eigen uitgever moet worden, moet professionaliteit ook worden gedeeld. Amateuristisch gedoe mag benoemd worden.

De striptekenaar/samenwerkende tekenaarsverbanden komen in deze visie heel erg centraal te staan in de stripwereld. Alles begint en eindigt bij de maker. Minder gedefinieerd als cleane "business" factor, maar meer als "werkende mens". Mooi werk en een redelijk inkomen, daar moet het uiteindelijk om gaan.
Uitgaven worden aan de andere kant exclusiever, oplages kleiner. Maar omdat de middelmannetjes verdwijnen, gaat toch het meeste geld weer naar de maker. Geen uitgevers of winkeliers meer tussen maker en lezer. Dus misschien kan het dan financieel weer prima.

Voor het eerst dat ik het zo eens bij elkaar schrijf. Utopia? Doodgriezelig? Wie?

Het gaat om "ECHTHEID"

Als ik nou zo door redeneer, krijg ik steeds meer het gevoel dat de toekomst van strip eigenlijk helemaal niet zal gaan over de “techniek”. Om welke platforms of welke app’s ofzo zometeen het stripmedium moeten gaan overnemen van ons geliefde, klassieke papier. Hou toch op met je app’s!!! Dat blijft, ik hoop dat ik niemand beledig, uiteindelijk allemaal toch oppervlakkig geneuzel. Allemaal vorm en buitenkant. Zoiets, die technische kant, verandert immers elke minuut. Morgen zijn er weer nieuwe app’s. Nieuwe gadgets. Nieuw internet. Daar gaat het, ten diepste, niet toch om? Neen, blogmakker. Uw tekenaar zit hier in een totaal andere groove.

Observatie:

Ik zie mensen honderden euro’s neerleggen voor twee uurtjes North Sea Jazz met Prince. Duizenden mensen duizenden kilometers afleggen voor anderhalf uur Nederlands elftal. (ALS je al een kaartje kon krijgen, tenmiste. Voor krankzinnig veel mensen was het al mooi om, tijdens de wedstrijd, in de BUURT van het stadion de pleinen te vullen) Ik zie een ongelofelijke opwinding rondom voorpremiére’s, aparte kledingmerken, Franse wielerronde’s, noem het maar op. Ik zie dat mensen heel veel geld overhebben om ergens exclusief  “erbij te mogen zijn”.

En dat “exclusief” mag dan ook nog best een beetje duur. Je koopt blijkbaar niet alleen de momentane beleving, je verwerft hier meteen ook status voor de toekomst. “Reflected glory” en prima voor je ”credebility”.  Zelfs al zie je ter plekke helemaal niks. Maakt niet uit. Hee, iedere sufkop kan nu immers ALLES al zien op ’t net. Twee klikken en je hebt het schermbreed in huis. Maarrrrrrr  . . . dan natuurlijk altijd  wel virtueel. Achter het ruitje. Onecht. Goedkoop. Enne dus . . . “goedkoop”.  

 “Erbij geweest zijn”. Dat is wel wat anders. Dat je dát kan zeggen. Dát doet het zeer goed bij de koffie-automaat, morgen. ECHTHEID telt!!!

Okee. Fascinerend cultuurfenomeen. Hoe dit alles dan te vertalen naar strip, Hans?

Stoepslet

Als ik er zo over nadenk. Het lijkt inderdaad wat veel gevraagd van stripmakers om briljante strips te maken en tegelijkertijd de nieuwe ”verdienmodellen” voor de toekomst te ontwerpen. Een tamelijk idiote vraag aan creatieven. En toch. Waarom niet? Juist aan creatieven! Het is spannend. En het is nieuw. Ik heb er deze blog voor in het leven geroepen.
Misschien lopen we hier straks wel ergens tegenaan, blogvriend! En dan was JIJ erbij! Ik voel het in ieder geval erg als m’n verantwoordelijkheid om erover na te denken. En jij ook, denk ik! Anders las je dit nu niet! Ik denk absoluut dat het belangrijk is om te onderzoeken wat de rol van het internet kan worden voor strip. Ik hik, zoals gezegd, wel echter erg aan tegen die “stoepslet”status van het internet-beeldverhaal.

We moeten, denk ik, proberen te gaan leren van de muziekindustrie. Daar gebeurt vanalles interessants. En vooral OOK van wat er nu gebeurt in de voedselproductie. Slow Food, Voedsel uit eigen streek, kleinschaligheid, dat soort dingen. Daar ergens zit een antwoord voor strip, denk ik. Ik begin inmiddels te denken aan een soort “tweestromen-land” voor ons geliefde beeldverhaal. Een soort splitsing in I-strip en papierstrip?

strip1.0 Het digitale “Stoepslet”- model.
Krankzinnig aanbod. Extreem lage status. Soort fastfood, en dan ook voor niks. Snel, gemakkelijk en vooral gratis downloaden. Met reclame ofzo nog iets verdienen?
strip2.0 Het “Slow Comic” model.
Kleinschalig, persoonlijk. Onbespoten strips uit eigen streek. Papier. Upperclass. Duurder, maar dan wel oprecht.

Sommige 2.0 strips zullen dan (tijdelijk) in beide stromen te vinden zijn. Bv. ter promotie of bij digitale uitverkoop NA de luxe papieren uitgave. In een soort tussengebied, megaveel microtransacties en "bijna gratis", geloof ik dan weer helemaal niet. Daarvoor lijkt me de zuigkracht van "echt gratis" te groot. Die strips zullen uiteindelijk allemaal wegzakken in het putje van strip1.0

(PS: Inmiddels zet ik hier, zonder enig commentaar, zomaar pagina 3 van m'n nieuwe strip als illu in dit betoogje! Wereldpremiére, blogvriend. Binnenkort ga ik nou echt es iets vertellen over deze strip.  )

Comic High

Je hebt van die TV programma’s, die eigenlijk radioprogramma’s zijn. Babbelaars aan een tafel, bijvoorbeeld. Nou is TV een beeldmedium. Waarom moet zo’n radio-achtig babbeltafel-programma gvd dan weer op TV?
Er gebeurt daar  NIKS met de mogelijkheden van beeld, immers. Er beweegt niks. Een mogelijk super-interessant program, en toch zap ik snel weg.

Het beeldverhaal, blogvriend, is natuurlijk niet ontwikkeld voor computer en internet (of voor TV, wat dat betreft.) Het maakt tamelijk slecht gebruik van de mogelijkheden van het nieuwe medium. Er beweegt namelijk helemaal niks in strip. En er is ook nog es geen spat geluid. Strip lijkt opeens een beetje . . . saai op zo'n scherm.

Nou weet ik wel van de I-pad en de E-reader enzo. En dat je daarop prima en comfortabel kunt lezen. Wat zeg ik, heerlijke zuig- en plopgeluidjes begeleiden de extreem prachtig uitgelichte hi-res bladspiegelwisseling-animaties! Zo mooi waren de kleurtjes nog nooit! Zo spetterstrak die lijntjes. Muziekje erbij, post meteen effe checken. Spelletje tussendoor. Facebook ernaast. Hee, er zijn tegenwoordig toch ook van die geanimeerde strips! Met geluid ook! Lezen wordt gewoon be-le-ven!

En toch. Daar zit ik dan met al deze I-pad-pracht m'n strips te lezen. Wat ben ik? Opgefokt, verveeld en ondankbaar. Wat doe ik verkeerd?

Weetje wat lekker is aan strip? Dat je er zo lekker naar kan staren. Zen. Lang en stil en gefocusd. Telkens hetzelfde stukje lezen. Okee, dit klinkt tamelijk autistisch, maar goed. Tot je de alleen nog maar abstracte patronen in de tekeningen ziet. Een soort "comic high". Zonder gezoem ef geruis, of die electromagnetische pixelvreugde in je gezicht. In het heerlijke besef dat er niks kapot kan. Laat maar vallen dat boek. Niks kan crashen. Tijdloos. Batterij nooit op. Ontwikkeld voor papier. Superieur medium. Strip op papier als su-pe-rieur LEESmedium. 

Weetje wat ik begin te denken. Striplezen hóórt helemaal niet op computer en internet. Schermen maken strip saai. Internet is bij uittek een sociaal medium. Voor tweerichting-babbels, dienstverlening en porno. Daar hoort striplezen helemaal niet. Internetpromo voor strip prima. Erover discussieren, geweldig. Strip Lezen? Rot toch op!

Misschien moeten we, met strip, wel zo ver mogelijk weg zien te komen van dat internet!!!

Cheap-a-rino

Strips zien er p r a c h t i g uit op je computerschermpje. Spetterstrak. Kleuren extreem fris.  I-padje op schoot in vliegtuig en aan het zwembad. Lezen, bladeren en inzoomen in een flits. Duizend . . . -WAT? TIENDUIZEND!!!- strips mee op vakantie. HONDERDDUIZEND!!! In de auto. Op het perron. Allemaal helemaal gratis gedownload. Voor niks. Free! Heerlijk toch, zo'n "cheap-a-rino" koorts! Dat lekkere, opgewonden "alles gratis" gevoel! Voor strip. Da's toch een heel nieuwe richting voor het beeldverhaal. Totale beschikbaarheid, totale kosteloosheid. Versturen en kopiëren in een flits. Dat maakt dat internet toch maar mooi mogelijk! Alles voor nop. Het paradijs!!! Ge-wel-dig! Ik zeg: DOEN!!!

Tja.  . . .en daar zit je dan, blogvriend, aan de rand van je tropische zwembad. Coctailtje erbij. I-pad proppievol met gigabytes gratis strip-spul. Tonnen PDF's, JPG's, noem maar op! En nu dan maar lezen.

Vraag je opeens af of je het eigenlijk wel WIL lezen, al dat gratis spul. PFFFFF. Misschien kun je eigenlijk wel iets leukers gaan doen bij dat zwembad. Of misschien ligt er wel ergens een krant. Leest ook wel zo lekker. Opeens voelt al dat "gratis" een beetje "g o e d k o o p" . . . Wat is HIER gebeurd?

Misschien herken je het niet, hoor. Misschien heb ik dit wel als enige, zo'n beetje katterig omslaggevoel. Dat gratis spul ook opeens zo gratis aanvoelt. Minder interessant wordt. Status verliest. Opeens zie ik ook allerlei extra minderwaardigheid.

JPG's, PDF's strips hebben eigenlijk geen status, lijkt wel. Het is eigenlijk niks. Een stom computerfile'tje. Opeens stoort het me, dat strip niet beweegt op je scherm. Dat het geen geluid maakt. Dat je het allemaal moet gaan zitten LEZEN! Jezus! Allemaal dingen die ik nooit voel bij papier . . .
Je hebt ook nog zo'n dure, kwetsbare afspeel-gadget bij nodig. Altijd koekeloeren via zo'n klein, koud schermpje. Niks échts in je handen. Illusie. Afstandelijk. Een lagere vorm van belevenis. Fake. Surrogaat. Strip lezen op de computer voelt waardeloos. Minderwaardig. Cheap-a-rino.

Computerstrip? De toekomst? Hm. Die kant ga ik mooi niet op. "Help me, Rhonda" wordt geen computerstrip.

Prachtig interview hierover ook met Terry Moore . Lees vooral het laatste stuk. Dank Otto voor de link.

In het Nederlands . . .

Dáár ben ik dan. Vanaf nu in het Nederlands. Ik heb het een maandje in het Engels gedaan, maar dat beviel me dus uiteindelijk niet goed. Een Nederlandse weblog van een Nederlandse stripmaker over z'n eigen ambachtelijke, handgemaakte vaderlands product?? Veel beter in onze eigen taal, niet? Eh . . .nogmaals welkom, dan maar!

Even terug ook nog maar, dan. Ik ben deze blog gestart om een aantal redenen. Eerst omdat ik al een tijd rondloop met een soort vage onrust over de toekomst van "de strip". Ik maak inmiddels een paar jaar strips en ik zie, net als iedereen, v a n  a l l e s veranderen. Publicatiemogelijkheden in bladen en kranten, verkoop van albums, beursbezoek, talentbegeleiding, inkomsten en waardering, en tenslotte alle nieuwe mogelijkheden van het internet. Er gebeurt van alles in ons mooie stripland, en iedereen houdt z'n adem in. Welke kant gaat dat op?

Blogvriend, ik denk allerlei allerlei ontwikkelingen te zien. Het lijkt me goed om daarover, en over allerlei mogelijke antwoorden daarop, hier, op deze blog, es wat te gaan filosoferen en van gedachten te gaan wisselen. Met collega's en geïnteresseerden. Met iedereen met goede ideeën.

Nou bestaan er toch een paar goede strip-forum's, open en besloten, waarop je daarover naar hartelust kunt discussieren, dus waarom dan zo'n hele nieuwe weblog optuigen voor zoiets, Hans?
Dat heeft te maken met reden twee. Ik wil hier, op deze blog, niet alleen een beetje vrijblijvend gaan brainstormen en nadenken over die strip-toekomst, Ik ga het hier allemaal ook meteen gaan TOEPASSEN! Ik wil die striptoekomst ook meteen gaan UITPROBEREN. De toekomst meteen, hier ter plekke, hands on, gaan vormgeven. Een blog over strip. Over het maken van een strip, op mijn eigen ambachtelijke wijze. En hopelijk ook over het publiceren van die strip, straks. En dat dan op een geheel nieuwe wijze, wellicht.
Deze blog moet gaan over het maken en publiceren, maar ook over het pionieren in de nieuwe tijd, met m'n gloednieuwe, eigen strip:

HELP ME, RHONDA.

Okee. Wat gaat dat practisch inhouden, dan? Kom ik op terug. Daarover later meer.