Nederlandse Stripprofessional HANS VAN OUDENAARDEN blogt over wat er allemaal komt kijken bij het maken van het nieuwe RHONDA stripverhaal: "REBECCA".

20120313

Stripdiscussie Gorinchem

Gorinchemse Stripdagen weer achter de rug. Zaterdagmiddag even langs geweest. Niet gesigneerd, maar veel mooie dingen gezien en veel vrienden en bekenden weer even gesproken.
In het restaurant daarna, met wie maar wilde, een fijn uurtje wild gebrainstormd over de toekomst van het beeldverhaal. Niks formeels, zoals beloofd. Lezers en makers door elkaar. Benen omhoog. Zoals tevoren verwacht, werd het een select groepje (vier), maar de Stripdagen Gorinchem staat dan ook bekend als een erg rustige beurs. 

Vanzelfsprekend kwamen er zaterdagmiddag niet meteen kant en klare formats voor de toekomst  uitrollen. Iedereen ziet het natuurlijk weer een beetje anders en legt andere accenten. Wat ik vooral meenam uit het gesprek zijn ideeën over strategische keuzes. Over hoe je je werk als stripmaker natuurlijk leuk, maar óók strategisch zou kunnen aanpakken. Bij ALLES wat je doet, meteen nadenken wat je er nog méér mee kunt.
Een mooie tekening uit een strip kun je misschien al metéén plannen voor later hergebruik in een prent. Een mooie prent kun je misschien op méér dan een manier uitgeven. Over voorzichtig zijn met (andermans) kansarme projecten. Een bijdrage voor een goed doel kun je wellicht nog omvormen tot (collectieve) promotie, anders niet meedoen. En hoe jammer misschien ook, beurssigneren moeten tekenaars in principe eigenlijk ook niet meer gratis doen. Signeren is ófwel pure zelfpromotie, óf het is een optreden. Niet iets ertussenin.

Al met al ging het erom hoe stripmakers zichzelf wat serieuzer zouden moeten nemen. Voor het eerst in lange tijd weer een beetje een "beurs"gevoel gekregen.

(Plaatje is trouwens een schets voor een recente commission. Oeioei, hoe zou ik DIE plaat kunnen hergebruiken?)

9 comments:

Anonymous said...

Hans,

kijk wel uit dat je niet doorschiet in het commerciële denken. Vergeet nooit dat je een inkomen wilt halen uit media en dat zoiets überhaubt alleen mogelijk is zolang je een uitgebreide fanbase hebt. Dus je laten betalen voor signeersessies is leuk maar zal alleen lukken wanneer je al jaren bezig bent met je vak, een mediapersoonlijkheid bent en héél véél volgers hebt. Bijvoorbeeld Giraud, Rosinski, Hergé, Uderzo, Stan Lee of een Franquin zouden zich kunnen laten betalen voor een optreden maar het is niet voor niets dat de helft van de bovengenoemde namen reeds is overleden. Ze zijn oud en doorgewinterd in hun vak. Ze hebben allemaal gruwelijk veel goed werk afgeleverd voordat ze op dat niveau met bijbehorende eisenpakketten kwamen. Vier Bob Evers albums is dan natuurlijk nog lang niet genoeg.

Als ik voor mezelf spreek had ik nooit jouw werk (of dat van Frank Jonkers) leren kennen als je niet die ene signeersessie bij de Boekenhalte had gedaan. De uitbater vertelde met veel overtuiging over jouw tekenwerk en haalde mij over aanwezig te zijn. Pas daar ging ik overstag en heb sindsdien al jullie beider werken aangeschaft. En om een signeersessie nu als optreden te zien gaat wellicht wat ver. Je staat toch niet op een podium in een uitverkocht Paradiso waar je fans toekijken hoe je poppetjes tekent? Zorg liever voor wat bijverkoop uit speciale dingetjes en druk er wat meer van dan 10 (vano-morphoses). Op het moment dat je van een prent 500 stuks vlotjes verkoopt kun je gaan nadenken over eisen voor optredens!

Als iedereen alleen maar professioneel zou zijn, zoals waar jij nu wellicht naar neigt, dan mag Otto je wel een flinke factuur sturen ;-)

Ik ben trouwens heel benieuwd hoe je de plaatjes van Caroline die je tekent voor Groeneveld, gaat uitbaten...

Al het beste met het verdere brainstormen. Misschien schoot ik hier en daar wat in de verkeerde toon, sorry daarvoor.

Daan

Anonymous said...

Ik ben het zeer oneens met Daan. Ik organiseer nog wel eens activiteiten met bandjes en zangers, maar ook met schrijvers en dichters. Hoe onbekend en onbeduidend ook, zij worden daarvoor betaald. Ook als ze geen cd of boekjes hebben. Daar is ook een omslag in denken voor nodig geweest, maar nu gebeurt het wel.

(Boek)winkels betalen overigens veelal netjes voor die optredens. het probleem zijn de beurzen.

Verder, waarom is het ineens commercieel als een tekenaar zijn brood wil verdienen. Ik vind dat gewoon professioneel. En eerlijk gezegd de stripwereld hang van amateurisme aan elkaar.

Verder hans en Frank, jullie zijn gewoon kanjers. Daar mag best voor betaald worden. En daar wil ik als fan ook best voor betalen. Liever betaal ik een prijsje voor een dedicade, dan 9,50 entree voor een beurs. (tenzij een deel van dat geld naar de artietsen!!! gaat, maar ik krijg niet die indruk) Des te groter de kans dat jullie doorgaan met het maken van al jullie prachtige werk.

Bas

Daan said...

Bas zegt dat bandjes, schrijvers en dichters worden betaald, maar vaak is ook dat niet meer dan een goede onkostenvergoeding. Ik neem toch aan dat jouw onkosten ook vergoed worden? Als ik een top 100 band of zanger of een grote schrijver wil boeken dan wordt dat meestal betaald aan een agent of aan de uitgever...

Ik ben groot bewonderaar van jouw werk, Hans, en gelukkig reeds velen met mij. Maar zulk een top 100 niveau of het niveau van een schrijver die bij De Wereld Draait Door of Pauw en Witteman aanschuift heb je gewoon helaas nog niet. En dan bedoel ik niet het artistieke niveau maar natuurlijk de exposure...

Ik weet ook wel dat het Nederlandse stripklimaat erg amateuristisch is en daar mag best wel wat aan gebeuren, maar zet jezelf alsjeblieft niet buitenspel.

Daan

fred.de.heij said...

Hans, helaas kon ik niet komen op je feestje, juist op dat moment had ik een paar liefhebbers bij mijn stalletje, en die gingen voor. Ik kan me goed herinneren hoe gebiologeerd ik was van de tekenaars op beurzen toen ik er als fan naar toe ging, ik moet hier bijvoorbeeld nog ergens een Bernard Voorzichtig hebben liggen. Dat plezier kan ik nu anderen doen, en dat heb ik die twee of drie weekenden per jaar wel voor liefhebbers over.

Otto said...

Hey Daan, dat van die factuur heb je helemaal gelijk in en zou ik zeker doen, ik was een goed betaalde consultant. Hans had mij nog een gratis prent beloofd als dank die ik heb afgeslagen, hij moet leren dat ie niets gratis weg geeft (heb er nu wel spijt van want ik kon die prent niet kopen omdat ik 6 maanden geen inkomen heb gekregen omdat ik mijn recht bij de overheid wilde halen). Ik heb helaas ernstig ziek geworden en kan niet meer werken en krijg ik geld van de gemeenschap om te (over)leven. Iedereen die nu van mijn kennis en kunde gebruik wil maken krijgt dat dus gratis, zo kan ik met de beperkte paar uurtjes die ik per week nog iets kan doen mensen helpen (en ik ben nog steeds aan het herstellen van zaterdag).

Hans zegt ook zeker niet dat ie nooit meer gratis zal signeren. Ik denk dat deze zin het goed zegt:
"Signeren is ófwel pure zelfpromotie, óf het is een optreden. Niet iets ertussenin."
Met zelfpromotie krijg je alle opbrengsten die de betreffende sessie direct of indirect oplevert. Hans was nu gevraagd door een bedrijf om daar op te draven zonder wat voor vergoeding dan ook. En dat terwijl hij wel 1 van de tekenaars is waar de organisatie zijn entree geld (een wopping 9,50) mee binnen haalt doordat hun aanbod aan tekenaars vergroot.
Hij heeft geen boekjes of prenten waarmee hij uit de kosten kan komen dus het zou dan puur voor de beurs zijn en daar krijgt ie geen cent voor.

Hans heeft overigens zijn fans enorm hoog zitten en gaat daar heel ver in. Hij heeft zelfs een vijfde Bob Evers album getekend dus je loopt achter ;-) maar alle gekheid op een stokje, je geeft terecht aan dat de stripwereld amateuristisch is en het siert hem om zijn nek uit te steken om een gezondere omgeving voor stripmakers te wensen en iedereen te betrekken om tot een betere, professionelere stripwereld te komen. Een wereld waarin stripmakers kunnen blijven bestaan om zo nog jaren ons mee te nemen op hun getekende avonturen. Dat is mij heel wat waard.

Je opmerking over die prenten in GRNVL en de Vano Morf prenten zijn overigens raak en daar hebben we het over gehad. Hans had er veel meer van moeten drukken en ook de GRNVL prenten verdienen het om uitgebracht te worden. Waarom geen boek met een overzicht van alle prenten met making offs? Waarom geen grotere oplagen? dan kan hij voldoende verdienen om verder strips te maken en hoeft hij ons niet te vermoeien met z´n commerciële werk!!!
Maar Hans loopt ook maar te zoeken. Is exclusiviteit niet heel belangrijk en hoe exclusief is exclusief? Is publiceren in de Eppo goed of niet (dat is het wel) en hoeveel keer kan je je met veel pijn en moeite gecreëerde werk verkopen zonder je fans te kort te doen (daar is ie echt bang voor) en ga zo maar door.
En nu je het toch heb over schrijvers bij DWDD, waarom wel de schrijver van het Boekenweekgeschenk maar geen Gerard Lever van het stripboekenweek geschenk (fokke en sukke)? En misschien niet bij DWDD maar bv bij Giel Beelen in de ochtend. Helaas doet de belangenvereniging voor stripmakers bar weinig om strips te promoten. Dat komt vermoedelijk omdat het stripmakers zijn en ze geen benul hebben van commercie en media en niet verder komen dan het uitgeven van een beroerde stripkrant, gratis, wants strips zijn middelmatig en gratis (dat is volgens mij de boodschap op een paar leuke strips na die in het krantje staan).
Kortom, er is dus nog veel te doen. Hans kan onmogelijk het hele striplandschap in z´n eentje veranderen, maar hij wil zich niet meer conformeren aan het amateurisme en wil het liefst mooie strips maken, maar dan wel met af en toe een boterham met wat erop.

Michel said...

@ Fred

Helaas kon ik niet naar Gorinchem komen. Ik heb echter wel op een forum enkele tekeningen voorbij zien komen. Echte juweeltjes !!

Hans van Oudenaarden said...

En wederom werkt deze weblog precies zoals ik hoopte toen ik hiermee begon. Dank allen zéér voor deze bijdragen, blogvrienden! Dit soort dingen zetten me altijd weer aan het denken. Per definitie is de kant van de lezer de kant, waar je als maker, nooit vanzelfsprekend van uitgaat. Daar moet je altijd weer even op worden gewezen. Tegelijkertijd doordringen deze bijdragen me meteen weer ook, van de eigen verantwoordelijkheid van de maker.

Nog even over beurzen. Ik ben bijvoorbeeld precies oud genoeg om nog te weten hoe beurzen er vijf en twintig jaar geleden aan toe gingen. Hoe krankzinnig druk en bruisend ze waren, hoe alle grote uitgevers, in super-indrukwekkende mega-stands, hun nieuwste spullen presenteerden. Ik weet nog hoeveel we destijds betaald kregen van Duck, om er twee keer drie kwartier te signeren (300 piek dagvergoeding kreeg ik in 1987 excl. reiskosten en lunch). Hoeveel jonge mensen er altijd rondliepen. Met veel excuus( het doet me oprecht pijn), het stille, beetje weggestopte, beetje afgetrapte, ouwelijke Gorinchem 2012 wees me er toch weer pijnlijk op dat het geen 1987 meer is. Is dit nog wel een wereld waar je voorzichtig moet zijn jezelf niet buiten spel te zetten, Daan??? Ik weet het niet. Natuurlijk heeft het iets gezelligs. Maar dan de gezelligheid van je opa’s verjaardag. Nog een paar jaar en je hoeft sowieso niet meer te gaan.

Dit alles gaat toch niet vanzelf weer goedkomen, blogvrienden? Hier moeten makers ( en misschien, tot op zekere hoogte, ook publiek) verantwoordelijk willen zijn. Nieuwe wegen durven zoeken, zoals Otto zegt.
En dan denk ik dat het uiteindelijk gaat lonen om af en toe ”nee” te zeggen tegen ingesleten amateurisme. En dan gaat het me niet om het keiharde commercialiteit, het gaat me veel eerder om professionaliteit. Strip niet als hobby, maar als passie. Stronteigenwijze makers die zichzelf en hun vak ten koste van alles (en iedereen) serieus durven te nemen. Door roeien en ruiten met dat beeldverhaal!

Michel said...

@ Hans

Ik kon er in Gorinchem helaas niet bij zijn maar mijn aanbod om mijn innovatieve ideeën met je te delen staat nog steeds.

Mijn vakgebied is crossmediale concept ontwikkeling zodat je weet wat voor een achtergrond ik heb.

Hans van Oudenaarden said...

Hee Michel!
Veel dank! Super aardig aanbod.
Maar is het geen idee om dit soort ideeën dan meteen breder te be-discussieren?
Ik heb namelijk heel erg het idee dat het probleem niet alléén is dat veel Nederlandse stripmakers wellicht een "competetive edge" (of hoe heet dat?) missen, maar dat de hele stripcultuur een beetje is vastgelopen.
Misschien is dit eerder iets voor een BNS (Nederlandse stripmakersclub) studiemiddag ofzo?
Dat je daar een verhaal komt doen? Zal ik dat eens voorstellen?